ESERİN ADI: Huzur
YAZARI: Ahmet Hamdi Tanpınar
YAYINEVİ ve BASIM TARİHİ: İmge Yayınevi, 1998
KONUSU: Mümtaz’ın başından geçen olaylar ve Nuran’la yaşadıkları.
ESERİN ÖZETİ:
Mümtaz, Nuran’a olduğu kadar,İstanbul’a da
aşıktır. Huzur’da İstanbul sadece bir
güzel şehir, roman kişilerinin içinde yaşadığı bir çevre degildir; başlı başına
bir roman kişisidir, bir sevgilidir. Bir bu değil, elbette Huzur. Birtakım sıkıntıların özellikle tartışıldığı,
temel problemin Batı-Doğu çatışması
biçiminde görüldüğü bir tarihi dönem içinde gerçek bir huzursuzluğu yaşayan
bir aydın kuşağının kendilerince bir yeni bileşime varmak çabalaının çok
belirgin olduğu bir roman… Fakat ağır
basan Mümtaz-Nuran ikilisinin aşkıdır.
Huzur,
dört bölümdür. Birinci bölüm, Mümtaz’ın amcasının oğlu “İhsan “. ”Bir ayağı
sakat, çiçekbozuğu, gözlerinin içi gülen bir adam .” Mümtaz ‘ın ilk izlenimi
budur. İhsan hakkında ufak tefek bilgiler veren bu bölüm ,gerçekte, Mümtaz’ın
çoçukluk yıllarını, kişiliğinin oluşmasında etkisi olan olayları, İhsan’la
karşılaştıktan sonraki fikri gelişmesini
anlatır.
19.
sayfada, bir geriye dönüşle Mümtaz’ın çoçukluğu anlatılır. Mümtaz, çoçukluğunda,
savaşın dehşetini yaşamış, vurulan babasının
ve kısa bir süre sonra ölen annesinin ölümünü görmüş, mahzun, yalnızlığı
ve hayal kurmayı seven bir çoçuktur.
Mümtaz’la
Nuran bir sene evvel, bir mayıs sabahı Ada vapurunda tanışmışlardır. Mümtaz
Nuran’la tanışmadan önce çok kötü bir
durumdaydı, kensine ölümü kurtuluş olarak gördügü zamanda Nuran’la tanışması
onu Nuran’a olan sevgisini daha çok artırdı.
Mümtaz
Nuran’ı sade güzel ve seven, sevilmekten
hoşlanan kadın değildi. Herşeyden evvel çok iyi bir arkadaştı. Garip bir
anlayışı, güzel şeyleri bilerek tadışı vardı. Musikiden iyi anlıyordu.
Nuran’ın
Mümtaz’a karşı olan sevgisinde annelik hissi, aşk, hayranlık ve biraz da minnet
vardı. Kitabın birinci bölümünde bunlar anlatılmaktadır.
Yazın
bitmesi sanki Mümtaz’la Nuran’ın aşklarının da sona ermesidir: ”Teşrin
ortalarına doğru saadetleri yavaş yavaş gölgelenmeye başlamıştı.” Mümtaz yazı
masasını, lambayı, kitaplarını düşündü.Plakalarını gözden geçirdi.Hepsi can sıkıcıydılar. Hayat,
çok defa bir şeye asılmakla kabildir.Genç adam bu mucizeli bağlanışı hiç bir
yerde bulamıyordu.”
Üçüncü
bölüm”Suat”dır.Suat’ın,”Evet, bir adımda eski, yeni ne varsa hepsini silkip
fırlatmalı. Bu bölümde uzun uzun musiki gecesi anlatılır. Nuran’ın Mümtaz’dan
uzaklaşır gibi olması, Adile ve Yaşar çevresinde geçen geceler, Mümtaz’ın
acıları “yarı vakitlerini yazı hatırlamakla” geçirmeleri ve sonunda Suat’ın bir
Dostoyevski romanından çıkıp gelmişe benzeyen davranışı , Mümtaz’ın evinde
kendini asarak Nuran’la Mümtaz’ın aşkına son darbeyi indirmesi…
Suat’ın
intiharı Nuran’ı çok etkiler. Mümtaz’la evlenecekleri gün gördüğü bu sahne
karşısında yıkılır, alır başını Bursa’ya gider.Suat yaşarken yapamadığını
kendini öldürerek yapmıştır.
Dördüncü bölüm “Mümtaz “dır, ilk üç bölümün “muhassala”sı olan Mümtaz. Mümtaz’da Suat saplantısı ve ruhsal dengesizlik başlar. Nuran’ı kaybetmiştir. Mümtaz, Nuran’ı kaybederse çıldıracağını daha 166. sayfada söylemişti. Ve Mümtaz Nuran’ı kaybetmiştir. Mümtaz için dehşet verici olan ikinci şey, savaşın başlaması, kitabın son sayfasında gerçekleşir. ”Yan pencerelerden birinde bir radyo, Hitler’in o gece verdiği hücum emrini tekrarlıyordu. İhsan da iyileşmeye başlamıştır;yani Mümtaz’ı ayakta tutmaya yarayan sorumluluk duygusu da dayanığını yitirmiştir.Sonunda Mümtaz çıldırır.
ESERİN ANAFİKRİ: Hayatımızdaki bütün olumsuzluklara rağmen, yaşama azmimizi hiç bir zaman kaybetmemeliyiz.
OLAYLARIN VE SAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
Mümtaz: Küçük yaşta anne ve babasını kaybetmiştir.
Amcaoğlu İhsan’ın yanında yaşamaktadır.
Mümtaz’ın her şeyiyle İhsan ilgilenmiştir. Mümtaz hoşgörülü, sevecen, çalışkan
bir insandır.
Nuran: Fahir’den
boşandıktan sonra yaşama Mümtazla bağlanmıştır. İyi kalpli, dost canlısı,
sempatik bir kişiliktir.
İhsan: Mümtaz’ın
amcasının oğludur.Mümtaz’la yakından ilgilenmiştir. Ağır bir hastalık
geçirmiştir. Babacan, hoşgörülü, kültürlü birisidir.
Macide: İhsan’ın karısıdır. Genellikle duygularıyla hareket
eden iyi kalpli biridir.
Suat: Mümtaz’ın akrabasıdır ve Nuran’ın liseden arkadaşıdır.lise yıllarında Nuran’a aşıktır. Herkes tarafından hala sorumsuz bir insan gözüyle bakılmaktadır. Bu onu olumsuz yönde etkilemektedir.
ESER HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLERİM:
Kitapta herkes
kendinden birşeyler bulabilir sürükleyici bir anlatımı var insanlara kısa ip
uçlarıyla daha sonra gerçekleşecek olaylar hakkında bilgi veriyor. Olaylar
günümüzde de gerçekleşebilecek türdendir.Bence herkesin okuması gereken bir
kitapdır.
KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ:
Ahmet Hamdi Tanpınar, 23 Haziran 1901 tarihinde İstanbul'da doğdu.İstanbul'da Ravaz-i Maarif İbtidaisi'nde, Sinop ve Siirt rüşdiyelerinde, Vefa, Kerkük ve Antalya sultanilerinde öğrenim gördü. Baytar mektebini bırakarak girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden 1923 yılında mezun oldu. Erzurum, Konya ve Ankara liseleriyle, Gazi Eğitim Enstitüsü ve Güzel Sanatlar Akademisi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı, aynı akademide estetik ve sanat tarihi dersleri verdi (1932 - 1939). 1939 yılında İstanbul Üniversitesi'ne Yeni Türk Edebiyatı Profesörü olarak atandı. Maraş Milletvekili olarak 1942-1946 yıllarında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulundu. Bir süre Milli Eğitim Müfettişliği yaptıktan ve Güzel Sanatlar Akademisinde eski görevinde çalıştıktan sonra 1949 yılında İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne yeniden döndü ve bu görevde iken 24 Ocak 1962 tarihinde İstanbul'da öldü.
Eserleri
HİKAYE :
Abdullah Efendinin Rüyaları (1943)
Yaz Yağmuru (1955)
Hikayeler (1983)
ROMAN:
Saatleri Ayarlama Enstitüsü (1962)
Sahnenin Dışındakiler (1973)
Mahur Beste (1975)
Aydaki Kadın (1987)
DENEME:
Beş Şehir (1946)
Yahya Kemal (1961)
Edebiyat Üzerine Makaleler (1969)
Yaşadığım Gibi (1970)
ŞİİR:
Şiirler (1961)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder