Kırgızistan’ın Fergana vadisindeki, nüfusunun çoğu Özbek olan tarihi şehri Oş, 12 Aralık 2025'te Türk Dünyası'nın yetiştirdiği en büyük şair ve mütefekkirlerden Alî Şir Nevâî abidesinin açılış törenine ev sahipliği yaptı. Bu açılış, bölge halklarının ortak kültürel mirasa verdiği önemi bir kez daha gösterdi.
Törene; Özbekistan Cumhuriyeti Kültür Bakanı Ozodbek Nazarbekov, Andican Valisi Şuhrat Abdurahmanov, Oş Belediye Başkanı Cenişbek Toktorbayev, Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın Oş Vilayeti Yetkili Temsilcisi Amankan Kencebayev ve Kırgızistan Kültür, Enformasyon, Spor ve Gençlik Politikaları Bakan Yardımcısı Askarali Madaminov başta olmak üzere çok sayıda Oş sakini ve üst düzey yetkili katıldı.
Açılışta konuşan Özbekistan Kültür Bakanı Ozodbek Nazarbekov, Alî Şir Nevâî’nin halkları birleştiren güçlü bir manevi köprü olduğunu vurguladı. Nazarbekov, şairin insani değerlere verdiği öneme odaklanarak şu ifadelere yer verdi:
“Alî Şir Nevâî; insanlık, adalet, ilim, irfan ve merhamet ideallerini yüksek bir şiirsel ustalıkla yücelten, halklara sadakati şiar edinmiş büyük bir şahsiyettir. Onun eserleri, aradan asırlar geçse de insan kalbinde iyiliği uyandırmaya devam etmektedir. Bugün Oş kentinde Nevâî anıtının yükselmesi; tarihsel hafızamıza, ortak mirasımıza ve kardeş halklarımız arasındaki derin dostluk ve dayanışmaya atılmış sağlam bir adımdır. Bu anıt, yalnızca geçmişi hatırlatan bir sembol değil, aynı zamanda genç nesilleri ilim, erdem ve yapıcılık ruhuyla yetiştirecek önemli bir mekân olacaktır.”
Ali Şir Nevai abidesi, Oş şehrinde Kırgız halkının önemli kadın lideri Kurmancan Datka ile Nevâî caddelerinin kesiştiği noktada yerini aldı.
Oş Belediye Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, abidenin açılışının Kırgız ve Özbek halkları arasındaki dostluk ve kardeşlik ilişkilerini pekiştirdiği ve ortak kültürel mirasa duyulan saygının güzel bir ifadesi olduğu belirtildi.
Bu yeni anıtla birlikte Oş’ta Alî Şir Nevâî adını taşıyan bir dinlenme parkı, okul ve cadde bulunuyor. Oş’ta faaliyet gösteren Babür Adını Taşıyan Özbek Akademik Tiyatrosu da bölgenin kültürel canlılığına katkı sağlayan ve iki ülkenin kültür sanat hayatı için önem taşıyan bir merkez olarak hizmet veriyor.
Çağdaşı Türk aydınlarının Farsça ile eser vermeyi hüner saydığı ve Arapçanın bilim dili, Farsçanın ise şiir dili ve resmi dil olarak kabul gördüğü bir dönemde Alî Şir Nevâî, Türk dilinin Farsçadan üstün bir edebiyat dili olduğunu cesurca savundu. Bu iddiasını güçlü eserleriyle ispatladı ve kendisinden sonra gelen Türk aydınlarını da aynı yolda eserler vermeye teşvik etti.
 |
| Taşkent'te Nevai Edebiyat Müzesi Önündeki Ali Şir Nevai abidesi |