Şiirde de mısralardaki hece sayısı eşitliğine dayanan ölçüye hece ölçüsü denir.
Halk ozanları, hece ölçüsüne “parmak hesabı” adı vermişlerdir.
Hece ölçüsü Türk şiirinin millî ölçüsüdür. Türkçe kelimelerde hemen hemen bütün heceler eş değerde söylenir. Hecelerde kalınlık, incelik, uzunluk, kısalık farkı gözetilmez. Bu bakımdan hece ölçüsü Türkçenin fonetik (ses) yapısına uygundur.
Türkçe ile yazılmış en eski şiirlerde hece ölçüsü kullanılmıştır. İslamiyet öncesi sözlü Türk edebiyatında ve bu geleneğin devamı olan Halk edebiyatında hece ölçüsü kullanılmıştır. İslamiyetten sonra Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılırken, Halk edebiyatında hece ölçüsü kullanılmaya devam edilmiştir. nadiren de olsa bazı saz şairlerinin de aruz ölçüsü kullandıkları görülmüştür.
Türk şiirinde en çok hecenin 7’li, 8’li ve 11’li kalıpları kullanılmıştır. Cumhuriyet devri Türk şiirinde Necip Fazıl Kısakürek gibi dini, siyasi ve felsefi konuları işleyen şairler 14'lü hece ölçüsünü tercih etmişler hatta Klasik şiirin Mesnevi türündeki gibi beyit nazım birimini de kullanmışlardır:
"İnsan bu, su misali kıvrım kıvrım akar ya / Bir yanda akan benim, öbür yanda Sakarya..."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder